Mostar Köprüsü, (Boşnakça: Stari Most) Mostar kenti içinden geçen Neretva Nehri üzerine 1566 yılında Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayrettin tarafından yapılmıştır. Bölge halkı, Neretva’yı geçerken yaşadıkları sorunları dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman’a yolladıkları bir dilek mektubunda dile getirmiştir ve bunun sonucunda köprünün yapımına başlanmıştır. Yapımında 456 adet kalıp taş kullanılan köprü; 24 metre yükseklikte olup, 30 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğindedir. Köprü üzerinde bulunan 99 adet merdivenin Allah’ın 99 ismini simgelediği belirtilmektedir.
Osmanlı’nın Balkanlara bıraktığı en önemli eserlerden biri olan Mostar Köprüsü; şehre adını vermekte ve aynı zamanda, Katolik, Ortodoks ve Müslümanları birleştiren kültürel bir simge olarak da görülmektedir.
Bosna Hersek’te ki iç savaştan Mostar Köprüsü’de etkilenmiştir. Köprü, ilk olarak Bosnalı Sırplar tarafından 1992 yılında tahrip edilmiş ve sonrasında 9 Kasım 1993’te Hırvatlar köprüye yönelik ağır tahribatlarda bulunmuşlardır ve kasım ayının sonuna doğru ise 427 yıldır ayakta duran ve hoşgörünün simgesi olan köprü tamamen yıkılmıştır.
İç savaşın sona ermesi ile köprünün yeninden yapımı gündeme gelmiş ve 1997 yılında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA), UNESCO, IRCICA ve Dünya Bankası’nın desteğiyle köprünün yeniden yapımına başlanmıştır. Köprünün inşaatını Türk şirketi olan ER-BU üstlenirken, Macar ordusundan dalgıçlar, orijinal taşları nehir yatağından bulup çıkarmışlardır. Zarar gören taşlar kullanılamadığından, orjinal taşların çıkarıldığı ve o dönemde kapalı olan taş ocağı açılmış ve ocaktan çıkarılan taşlar köprünün yapımında kullanılmıştır.
İnşaatı tamamlanan Mostar Köprüsü 23 Temmuz 2004’te açılmıştır. Açılış törenine birçok ülkeden Prens Charles’ın da aralarında bulunduğu üst düzey katılım gerçekleşmiştir. Tören birçok televizyon kanalı tarafından naklen yayınlanmıştır. Mostar Köprüsü ve eski Mostar şehri 2005 yılında Dünya Miras Listesi’ne eklenmiştir.
Geçmiş dönemlerde geleneğe göre evlenmek isteyen genç erkekler cesaretlerini kanıtlamak için kendilerini köprü üzerinden Neretva’ya bırakırlarmış ve bu gelenek günümüzde turistik faaliyetler çerçevesinde sürdürülmektedir. Ayrıca köprünün yıkılış tarihi olan 9 Kasım’da düzenlenen törenlerde Neretva Nehrine, karanfil ve Bosna’nın simgesi olan zambak atılmaktadır.
Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler
Mayıs 2014
Kaynak:Cesaret Atlayışı Haberi Mostar Köprüsü Tarihi Mostar Köprüsü Sabah Haberi Mostar Yıkılış Yıldönümü Haberi
Mostar Köprüsünden atlayış videosu:
