Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)) tarafından yapılan tanıma göre gıda kaybı (İngilizcede “food loss”), gıda tedarikçilerinin (gıda üreticileri, bu gıdayı hasat edenler, işleyenler ve dağıtanlar) kararları ve eylemleri[1] neticesinde gıdaların miktarında veya besin değerinde düşüş yaşanmasına verilen addır.
Gıdaların dağıtımı tamamlandıktan sonra gıda satıcılarının (marketler, süpermarketler, v.b.), bu gıdaları satın alıp onları hazırlayarak tüketicilere satan yemek hizmeti sağlayıcılarının (catering şirketleri, restoranlar, v.b.) ve bu gıdaları veya yemek hizmetlerini satın alan tüketicilerin kararları ve eylemleri neticesinde gıdaların miktarında veya besin değerinde düşüş yaşanmasına ise gıda israfı (İngilizcede “food waste”) denmektedir.
Daha kısa bir anlatımla, gıdaların miktarında veya besin değerinde üretim, hasat, işleme ve dağıtma aşamalarında bir düşüş yaşanmasına “gıda kaybı” adı verilirken, gıdaların miktarında veya besin değerinde satış ve tüketim aşamalarında düşüş yaşanmasına “gıda israfı” denmektedir.
Örneğin, tarımsal üretimde hasat aşamasında yaşanan aksaklıklardan dolayı bazı gıdaların ezilmesi ve bu nedenle daha marketlere veya restoranlara satılmadan çöpe atılması bir “gıda kaybı” olarak kabul edilmektedir. Ancak, bir süpermarket reyonunda bulunan meyvelerin taze olanlarından birkaçının yalnızca şekli bozuk olduğu için reyon görevlisi tarafından çöpe atılması bir “gıda israfı” örneğidir.
Başka bir örnek verilmesi gerekirse, hasat sonrasında elde edilen gıdayı koyacak soğuk hava depolarının yokluğu neticesinde üretilen gıdanın henüz marketlere satılmadan bozulması “gıda kaybı” olarak adlandırılmaktadır. Ancak tüketicinin, yiyebileceğinden fazla gıda satın aldıktan sonra bu gıdanın bir kısmını tüketememesi ve kalan gıdanın bozulmasına “gıda israfı” denmektedir. Zaten bu nedenle tarımda, hayvancılıkta veya balıkçılıkta teknolojiden yeterince faydalanamayan az gelişmiş ülkelerde daha çok “gıda kaybı” sorunu yaşanırken, gıda tedariki aşamasında teknolojiden yeterince faydalanabilen gelişmiş ülkelerde “gıda israfı” sorunu yaşanmaktadır.
[1] Her ne kadar FAO tarafından belirtilmemiş olsa da burada gıda tedarikçilerinin ellerindeki olanaklar da ciddi rol oynamaktadır.