Geçtiğimiz hafta, 14 Ekim 2014 tarihinde Fransız parlamentosu, “Enerjisel geçiş yasa tasarısını (Le projet de loi sur la transition énergétique)” 314 oya karşılık 219 oy ile onadı. Çevre Bakanı Ségolène Royal tarafından ortaya atılan bu tasarı ile Fransa’da elektrik üretiminde nükleer enerjinin payı, 2025 yılına kadar, %75’ten %25’e düşürülmek isteniyor. Bununla birlikte yasa, aynı zamanda elektrik tüketimini de azaltmayı tasarlamakta. Bu nedenle de “Yeşil büyüme için enerjisel geçiş” adı ile de anılıyor.[1] Ancak yasa tasarısının onanması, bu sefer başka tartışmalara yol açtı.
Nükleer Enerjinin Payını %50’ye Düşürmek Mümkün Mü ?
Öncelikle bu yasa tasarısının ortaya çıkışının beklenmedik bir olay olduğunu söylemek doğru olmaz. Çünkü söylenenlere göre nükleer enerjinin payını 2025’e kadar %25 düşürmek, François Hollande’un henüz başkan adayıyken açıkladığı 60 hedefinden 41.siydi. Ancak daha projenin ilk defa gündemde olduğu dönemlerde bile uzmanlar (Nükleer enerji grubu Areva’nın başkanı Anne Lauvergeon gibi) bu türden bir projenin “gerçekçi olmadığını” belirtmekteydiler.[2]
Areva’nın eski başkanı Anne Lauvergeon, elektrik üretiminde nükleerin payının %75’ten %50’ye düşürülmesini tam olarak şu sözlerle açıklamıştı; “Nükleer enerjide %75’ten %50’ye geçmek bizim için ciddi sorunlar doğurur. Bu tür bir geçiş, yirmiye yakın nükleer santralin kapatılması demektir. Bu da ekonomik açıdan ve uygulamaya geçirilmesi açısından gerçekçi olmaz”.[3]
Öte yandan, eski Ekoloji ve Enerji Bakanı Delphine Batho ise bu türden bir geçişi “pazar ile halkın iradesinin bir çatışması” olarak görmekte. Bu türden bir geçişin sağlanabilmesi için “Fransa’nın EDF’i[4] tekrar millileştirmesi gerektiği”ni söylemekte. Özelleştirmeler ve pazarın serbest bırakılmasıyla anahtarın devlet eliyle pazara verildiğini söylemekte. Olayı ise şu türden bir soru ile açıklamakta “bir nükleer santralin kapatılması için acaba halk mı yoksa pazar mı karar vermekte?”. Yani kendisi, konuyu bir “egemenlik meselesi” haline getirmekte.[5]
Sonuç olarak, nükleer enerjide bu oranda bir düşüşün yaşanması pek mümkün görünmemekte. Yine de hükümetin neden böyle bir politikada ısrarcı olduğunu anlamak zor. Ya Hollande hükümeti verdiği sözü yerine getirmek istiyor, ya da Avrupa Birliği’nin hedefi olan “2020 yılına kadar toplam enerjinin %20’sinin yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarından sağlanması” fikrine destek olmaya çalışıyor. Ancak her iki koşulda da bu türden bir projenin, Hollande’un zaten düşük olan popülaritesini yükseltmediği açık.
[1] Transition énergétique. Le projet de loi largement approuvé.(14.10.2014). 19.10.2014. http://www.ouest-france.fr/transition-energetique-le-projet-de-loi-largement-approuve-2900632
[2] Le Hir, P. (04.12.2013- 05.12.2014 (Güncellenme Tarihi) ). Réduire à 50 % la part du nucléaire en France, crédible ou non ? Le Monde. 19.10.2014. http://www.lemonde.fr/planete/article/2013/12/04/reduire-a-50-la-part-du-nucleaire-en-france-credible-ou-non_3525288_3244.html
[3] Age
[4] Electricité de France. Fransa’nın en büyük elektrik üretim ve dağıtım şirketi. Sonradan özelleştirildi.
[5] Clérin, C. (17.10.2014). Delphine Batho: “Il ne peut y avoir de transition énergétique sans renationaliser EDF”. l’Humanité. 20.10.2014. http://www.humanite.fr/delphine-batho-il-ne-peut-y-avoir-de-transition-energetique-sans-renationaliser-edf-554997
