Dünya Kupası maçlarını izlerken bazı ülkelerin formalarındaki amblemler üzerinde bulunan yıldızlar dikkatimizi çekmiş olabilir.
Bu Yıldızlar Ne Anlama Gelmektedir?
Bu yıldızlar aslında her bir takımın dünya şampiyonluğunu kaç defa kazandığını simgelemektedir. FIFA’nın Ekipman Düzenlemeleri‘nde (Equipment Regulations) bu yıldızlar şu sözlerle açıklanmaktadır: “FIFA Dünya Kupası’nı, FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nı, FIFA Futsal Dünya Kupası’nı veya FIFA Plaj Futbolu Dünya Kupası’nı daha önceden bir veya birden fazla kez kazanan üye derneklerin erkek ve kadın temsilî takımları, oyun ekipmanları üzerinde bunu beş köşeli yıldız veya, FIFA’nın talimatları uyarınca, izin verilen başka bir sembol ile gösterebilirler. […] Söz konusu üye dernekler, FIFA’nın talimatları uyarınca, kazandıkları turnuvanın yılına da beş köşeli yıldız veya diğer sembol sınırları içerisinde atıfta bulunabilirler (örneğin ‘1994’ veya ’94’)“.
FIFA Dünya Kupası’nı bugüne kadar Uruguay iki kez kazanmıştır.
O Hâlde Neden Uruguay’ın Formasında İki Yerine Dört Yıldız Bulunmaktadır?
Aslında eklenen bu iki yıldız Uruguay’ın 1924 ve 1928 yıllarında kazandığı Erkekler Olimpik Futbol Turnuvası (Men’s Olympic Football Tournament) şampiyonluklarını temsil etmektedir. Yani Uruguay’ın bu iki olimpiyat şampiyonluğu da sanki dünya şampiyonluğuymuş gibi kabul edilmektedir. Bu durumu daha iyi anlayabilmek için FIFA Dünya Kupası ile Olimpiyatlar nezdinde düzenlenen futbol turnuvası arasındaki ilişkiyi ve farkı anlamak gerekmektedir.
Olimpiyatlar’da futbol branşına yer verilmesi 1908 yılında başlar. FIFA Dünya Kupası’nın başlaması ise çok daha sonra, 1930 yılında olacaktır. FIFA Dünya Kupası 1930 yılında ortaya çıkana kadar beş defa Erkekler Olimpik Futbol Turnuvası düzenlenmiştir: 1908, 1912, 1920, 1924 ve 1928 yıllarında.
Aslında FIFA Dünya Kupası’nın Olimpiyatlar içerisinde düzenlenen uluslararası futbol müsabakalarından esinlenerek ortaya çıktığı söylenebilir. Futbol branşına ilk defa yer verilen 1908 yılı Erkekler Olimpik Futbol Turnuvası’na Fransa’dan iki, İsveç’ten, Hollanda’dan, Danimarka’dan, Büyük Britanya’dan, Macaristan’dan ve Bohemya’dan ise birer takım katılmıştır (daha sonra Macaristan ve Bohemya turnuvadan çekilmişlerdir). Söz konusu turnuvayı Büyük Britanya kazanmıştır. Ancak, katılımcı devletlere bakıldığında tespit edilebileceği gibi, söz konusu futbol müsabakası henüz tüm dünya devletlerini kapsamaktan, hatta birden fazla kıta devletlerini kapsamaktan bile, uzaktır.
1912 yılında düzenlenen ikinci Erkekler Olimpik Futbol Turnuvası’nda katılımcı devlet sayısı on bire çıkmıştır. Ancak İskandinav devletlerinin ve Rusya’nın da katıldığı turnuva yine tüm dünya devletlerini kapsamaktan uzaktır.
Olimpiyatlar nezdinde düzenlenen üçüncü futbol müsabakası 1920 yılındadır. Bu turnuvaya ilk defa Avrupa dışından Mısır katılacaktır. Buna rağmen turnuvanın ikiden fazla kıtayı kapsadığını ve daha da uluslararasılaştığını görmek için dördüncü ve beşinci turnuvaları beklemek gerekecektir.
1924 yılında düzenlenen dördüncü Erkekler Olimpik Futbol Turnuvası ilk defa tüm dünyayı kapsayan bir turnuva olarak kabul edilecektir. Bu turnuvaya Avrupa takımlarının dışında Afrika’dan Mısır, Avrasya devleti olan Türkiye, Kuzey Amerika’dan Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Güney Amerika’dan Uruguay katılacaktır. Bu nedenle de bu turnuvayı kazanan takım (Uruguay) ilk defa “dünya şampiyonu” unvanını eline geçirmiş kabul edilmektedir.
1930 yılında FIFA Dünya Kupası başlamadan önce Erkekler Olimpik Futbol Turnuvası bir de 1928 yılında düzenlenecektir. Bir önceki turnuvaya katılan ABD’nin, Mısır’ın, Türkiye’nin ve Uruguay’ın yanı sıra bu turnuvaya Arjantin ve Şili de katılmıştır. Böylece Olimpiyatlar’ın tarihinde ikinci defa futbol branşı ikiden fazla kıtayı kapsayarak global bir nitelik kazanmıştır. Bu turnuvayı da yine Uruguay kazanacaktır.
İşte bu nedenle 1924 ve 1928 yıllarında Uruguay’ın Olimpiyatlar’da kazandığı şampiyonluklar “dünya şampiyonluğu” ile eş değer kabul edilmektedir. Bu iki olimpiyat/dünya şampiyonluğuna ek olarak 1930 ve 1950 yıllarında FIFA Dünya Kupası’nı da kazanan Uruguay bugün formasında toplam dört dünya şampiyonluğu yıldızı taşımaktadır.
