Psikopatolojik1 bir kavram olan dromomani kavramı, Yunancada “koşu” anlamına gelen “dromos”2 isminden ve Latincede “çılgınlık, delilik” anlamına gelen “mania” isminden türemiştir. Her ne kadar etimolojik olarak “koşma çılgınlığı” anlamına gelse de dromomani, daha çok, “bir kişinin herhangi bir yerde uzun süre kalamamasını ve sürekli olarak yer değiştirmeye, seyahat etmeye ihtiyaç duymasını” anlatmak için kullanılmaktadır.
Seyahat etmek veya yer değiştirmek, normal koşullarda, planlı ve programlı bir şekilde yapılan, rasyonel eylemler olsalar da bazen bu eylemler rasyonel nedenlerden kaynaklanmamaktadırlar. Dromomani kavramı, işte bu rasyonel kaynaklı olmayan ve sürekli olan seyahat etme veya yer değiştirme isteğini anlatmak için kullanılmaktadır. Söz konusu kavram, 1893 yılında Psikiyatr Etienne Régis tarafından icat edilmiştir ve Régis, dromomani kaynaklı yer değiştirme isteğinin temelini “bir şeylerden kaçmaya, bir yerleri terk etmeye ihtiyaç duymaya” dayandırmıştır.
Dromoman, sürekli olarak yer değiştirme isteği hissetmektedir ve bu nedenle bir yerde sabit kalamamaktadır. Tarihî kişilikler arasında Jean-Jacques Rousseau, bir dromoman örneği oluşturmaktadır. Ünlü yazarın sürekli olarak yer değiştirmeye ihtiyaç duyduğunu, kendisini hiçbir yerde iyi hissetmediğini ve gezgin hayatın kendisine uygun hayat olduğunu söylediği belirtilmektedir.
Etienne Régis, Jean-Jacques Rousseau’nun Dromomanisi (Fransızcada “La Dromomanie de Jean-Jacques Rousseau”) adlı eserinde Jean-Jacques Rousseau’nun dromomanisinden bahsetmektedir ve “dromomaninin kalıtsal olduğu” tezini savunmaktadır. Yazara göre Jean-Jacques Rousseau’nun dromomanisi kendisine, babası Isaac Rousseau’dan geçmiştir. Isaac Rousseau, ilk çocuğunun doğumundan hemen sonra karısını terk ederek İstanbul’a gitmiştir ve orada altı yıl kaldıktan sonra, 1711 yılında, tekrar evine dönmüştür. Jean-Jacques’ın 1712 yılında doğumundan on yıl sonra, 1722 yılında Isaac, tekrar ailesini terk ederek bir süre seyyah hayatı sürmüştür. Daha sonra Nyons’a yerleşmiştir ve orada hayatını kaybetmiştir. Régis, söz konusu bir şeylerden kaçma ihtiyacının Jean-Jacques’ta ve Jean-Jacques’ın kardeşi François’da görülmesinin nedenini babalarında var olan dromomaniye bağlamaktadır.3
[1] Türk Dil Kurumu, “psikopatoloji” kavramını “akıl ve ruh sağlığını inceleyen bilim” olarak tanımlamaktadır. “Psikopatolojik”, “psikopatoloji” isminin sıfatıdır.
[2] Söz konusu “dromos” isminin Yunancada genellikle atların koşusu için kullanıldığı belirtilmektedir.
[3] Aslında Etienne Régis, Isaac Rousseau’dan başka aile büyüklerini de eserinde dromoman olarak örnek göstermektedir.
