22.7 C
İstanbul
Salı, Ekim 3, 2023

“Döner Kapı (Revolving Door)” Kavramı Ne Demektir?

İngilizcede “revolving door” olarak adlandırılan “döner kapı” kavramı ekonomi ve politika alanlarında kullanılan bir kavramdır. Bu kavram eski üst düzey özel sektör çalışanlarının devlet nezdinde üst düzey pozisyonlara; eski üst düzey devlet çalışanlarının da özel sektörde üst düzey pozisyonlara “geçiş yapma hareketini” açıklamak için kullanılmaktadır. Döner kapı kelimesinden de anlaşılacağı gibi bu kavrama göre (üst düzey) özel sektör ile (üst düzey) kamu sektörü arasında bir döner kapı bulunmaktadır ve bu kapı sayesinde sürekli olarak birinden diğerine geçişler yaşanmaktadır.

Eskiden Avrupa Komisyonu Başkanı olan José Manuel Barroso’nun komisyon başkanlığı görevinden ayrılır ayrılmaz Amerikan bankası olan Goldman Sachs’in yönetim konseyine geçiş yapması, bu duruma güzel bir örnek olarak gösterilebilir.

Her ne kadar masumane bir kavram gibi görünse de döner kapı kavramı “lobicilik”, “ekonomik çıkar” ve “politik çıkar” kavramları ile yakından ilgilidir. Devlet için çalışmış yüksek pozisyonlu birisi özel sektörde yüksek bir pozisyona geçiş yaptığında, genellikle, eskiden devlette sahip olduğu ağı, yeni girdiği şirket için lobicilik faaliyetleri yürütmek amacıyla kullanmaktadır. Aynı şekilde uzun süreler özel sektörde yüksek bir pozisyonda çalışmış kimse de devlette yüksek bir pozisyonda çalışmaya başladığında, bağlantılarını henüz koparmadığı, eski şirketinin çıkarlarını devlet için çalışırken korumaya çalışmaktadır. Örneğin Barroso, her ne kadar Goldman Sachs için lobicilik yapmayacağına söz vermiş olsa da, bu şirket için Avrupa Birliği (AB) kurumları nezdinde lobicilik faaliyetlerinde bulunurken yakalanmıştır.

Bu duruma başka bir örnek Monsanto’dur. Amerika menşeli dev kimyasal ve tarımsal ürün şirketi uzun yıllar boyunca Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi (United States Food and Drug Administration) ile Monsanto arasında var olan döner kapıdan faydalanarak yürürlüğe girecek olan hukuki metinleri kendi isteğince değiştirerek, yani kendine uygun bir mevzuat ortaya çıkararak, çevreyi ve insanları çok uzun yıllar boyunca zehirleyebilmiştir. Bu açıdan bakıldığında döner kapının bazı zamanlar tehlikeli olabildiği de söylenebilir.

SON YAZILAR
İLGİLİ HABERLER

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.