9 Kasım 1989 tarihi, Almanya tarihi başta olmak üzere, Avrupa ve dünya tarihi için bir dönüm noktasıdır. Almanları 28 yıl boyunca ayıran Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25.yıl dönümüdür. Almanya tarihinde bir özlemin sona erdiği gün olarak bilinmektedir.
9 Kasım 1989’da Demokratik Alman Cumhuriyeti’nden (DDR) Federal Almanya’ya geçişlerin serbest bırakıldığının açıklanması, aynı zamanda Alman halkını ayıran Berlin Duvarı’nın tarihe karışması anlamına gelmekteydi. Bu açıklamadan sonra, DDR vatandaşları Berlin Duvarı’na tırmanmaya başlamışlardır. Bu durumdan birkaç saat sonra, duvar yıkılmıştır. Duvarın yıkılması, hem Almanların hem de tüm Avrupalıların hayatlarını değiştirmiştir. Doğu ve Batı duvarın yıkılmasıyla birleşmiş, bu birleşme 3 Ekim 1990’da Almanya’nın tek bir devlet haline gelmesine yol açmıştır.
Duvarın yıkılması ve Demokratik Alman Cumhuriyeti’nin tarihe karışmasıyla sonuçlanan Almanya’nın birleşmesiyle birlikte, dünya tarihinde büyük dönüşümler yaşanmıştır. Soğuk Svaş sona ermiş, iki kutuplu sistem 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla bitmiştir.
Berlin Duvarı’nın yıkılmasında belirleyici olan faktörlerden biri de, Mikhail Gorbaçov liderliğindeki Sovyetler Birliği’nin ve komünist rejimle yönetilen Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin şiddete başvurmaktan kaçınması olmuştur. 1980 yıllarının sonunda, dünyadaki özgürlük ve bağımsızlık fikirlerinin en ateşli olduğu dönemde, Çin’deki Tiananmen Meydanı’ndaki katliam gibi bir ‘’Çin usulü çözüme’’ yönelinmemesi Almanya’yı ve Avrupa’yı barışa götürmüştür.
Sonuçta, 9 Kasım 1989 tarihi, Almanya için bir mutluluk günü olmuştur. Willy Brandt’ın belirttiği gibi, ‘’Almanya’nın Avrupa’nın kalbine sıkıca bağlandığı bir gün olmuştur. Bu bağlılığa rağmen, Soğuk Savaş sonrası Batı’nın Rusya Federasyonu’na karşı uyguladığı politikalar, yeni bir Soğuk Savaş döneminin başlayacağı algısı yaratmaktadır.
Sovyetler Birliği’nin son lideri, Mihail Gorbaçov Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25.yıldönümünde nedeniyle Alman Bild gazetesine yaptığı açıklamada, Batılı ülkeler ve Rusya arasında güven ortamının çöktüğünü belirterek, ‘’Soğuk Savaş sonrası oluşturulan işbirliği ortamının günümüz uluslarararası ilişkilerinde olmaması, yeni bir Soğuk Savaş ortamı konusunda beni kaygılandırıyor’’ demiştir. Gorbaçov’un bu açıklaması, iki kutuplu sistemin sembolü Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25.yıldönümünde daha da önem verilmesi gereken bir konudur.
Emre ERDEMİR
Akdeniz Üniversitesi Uluslararası İlişkiler
