Bağımsız Afrikalı ülkeler arasında ekonomik işbirliğini geliştirmek amacıyla kurulmuş olan bir bankadır.
Kısa adı AFKB olan Afrika Kalkınma Bankası, 10 Eylül 1964 tarihinde kurulmuştur. Afrika ülkelerinin ekonomik ve sosyal gelişmesine yönelik projelere ve yatırımlara kredi vermek amacıyla kurulan AFKB’nin başkanlığını Donald Kaberuka yürütüyor.
İlk kurulduğu yıllarda “Yeni sömürgecilik” etkilerinden korunmak amacı ile Afrika dışı bölgelerden üye kabul edilmeyen örgüt 1972 yılında Afrikalı olmayan ülkelere açık ve bankanın bir yan kuruluşu olan Afrika Kalkınma Fonu oluşturarak yabancılara kapılarını açtı.
Örgüt tarafından fon aracılığıyla üye ülkelere düşük faizli borçlanma olanakları tanındı. 1982 yılında banka stütüsünde yapılan bir değişiklik ile Afrika dışındaki ülkelere de üyelik hakkı verildi. AFKB özelikle 1990’lı yıllarda Afrika ülkelerinin sömürgeden kurtulma süreçlerini tamamlamalarına, siyasi ve ekonomik liberalleşmelerine bu ülkelerde ekonomik yapıların ve finansal kuruluşların tesisine katkılar sağlamıştır.
Fildişi Sahili’nde Abijan’da bulunan merkezi 2003 yılında bu ülkede meydana gelen kriz nedeniyle Tunus’a taşınmıştır. Şu anda Tunus, Geçici Yerleşim Ajansı konumunda faaliyetlerine devam ediyor.
Üyeliği kabul edilen ülkeler ise şunlardır; Bölge Ülkeleri: Güney Afrika, Cezayir, Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Cap Vert, Komorlar, Kongo, Fildişi, Cibuti, Mısır, Eritre, Etiyopya, Gabon, Gambiya, Gana, Gine, Gine Bisau, Ekvator Ginesi, Kenya, Lesotho, Liberya, Libya, Madagaskar, Malawi, Mali, Fas, Maurice, Moritanya, Mozambik, Namibya, Nijer, Nijerya, Uganda, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Ruanda, Sao Tome ve Principe, Senegal, Seyşeller, Sierre Leone, Somali, Sudan, Swaziland, Tanzanya, Çad, Togo, Tunus, Zambiya, Zimbabve. Bölge Dışı Üye Ülkeler: Almanya, Suudi Arabistan, Arjantin, Avusturya, Belçika, Brezilya, Kanada, Kore, Çin, Danimarka, İspanya, ABD, Finlandiya, Fransa, Hindistan, İtalya, Japonya, Kuveyt, Norveç, Hollanda, Portekiz, İngiltere, İsveç, İsviçre.
Türkiye’nin Örgüt’le İlişkileri
Türkiye’nin Afrika kıtasındaki ülkelerle ekonomik ve ticari ilişkilerde son yıllarda büyük ilerleme kaydedilmiş, bu gelişme Kuzey Afrika ülkelerinin yanı sıra özellikle Sahra altı Afrika ülkelerine yönelik ikili işbirliği projeleri, üst düzey ziyaretler, yeni ekonomik ve ticari anlaşmalar ve karşılıklı ticaret heyeti ziyaretleriyle daha da ivme kazanmıştır.
Bu durum özellikle inşaat firmalarımızın Afrika’daki büyük altyapı projelerinde pay alabilmesi için ülkemizin bu projelerin gerçekleştirilmesinde önemli rol oynayan Afrika Kalkınma Bankası’na (AFKB) üye olması gereğini doğurmuştur. Ülkemizin AFKB’ne üyeliği ilk olarak dönemin Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün 2006 yılında Tunus’a gerçekleştirdikleri ziyaret sırasında gündeme gelmiştir.
* Bu makale, gerekli izinler alınarak, “Africa Time” adlı derginin Kasım sayısından alıntılanmıştır.
